اولین آزمون جدی بهمنی به عنوان رئیس کل بانک مرکزی

مهار بحران فعلی بازار ارز اولین آزمون جدی محمود بهمنی به عنوان رئیس کل بانک مرکزی است. برخلاف دکتر مظاهری که در دوران ریاستش بربانک مرکزی هرروزه با دولت بی‌نظم درگیر بود و با زحمت توانست طرح شکست‌خورده "وام به بنگاه‌های زودبازده" را متوقف کند و با توطئه جهرمی برکنار شد،  دکتر بهمنی ازطریق همراهی کامل با احمدی‌نژاد دوران بسیار آرامی را پشت‌سر گذاشته است. حال با سرپیچی ساده چند صرافی عرب در دوبی که کار دور زدن تحریم‌ها را به‌عهده داشتند، ناگهان بازار ارز و طلا از کنترل بانک مرکزی خارج شده است. جالب است که بهمنی این افزایش را بی‌دلیل می داند و می‌گوید بانک مرکزی تصمیم دارد دلار را به قیمت قبل برگرداند و برای این کار یک هفته فرصت خواسته است. باید ببینیم رئیس فعلی بانک مرکزی مرد این میدان هست یا بازار ارز و طلا باوجود تزریق نامحدود بانک مرکزی، از چنگ بانک مرکزی خارج خواهد شد.

آقای رئیس کل، با چندنرخی شدن نرخ ارز میراث دکترنوربخش را نابود نکنید!

امروز نرخ ارز پس از حدود یک دهه، بازهم چند نرخی شد: نرخ دولتی یعنی نرخی که بانک ها ارز مسافرتی می فروشند 10200 ریال بود، نرخ تابلوی صرافان  12200 ریال بود و سرانجام ارز با نرخ واقعی 14000  ریال معامله می‌شد! به این ترتیب که صرافی ها به مشتریان می‌گفتند که دلار برای فروش به نرخ تابلو ندارند و در مقابل اصرار خریدار اعلام می کردند که تنها با نرخ آزاد قادر به فروش ارز هستند و عملا معامله با نرخ عجیب 14000 ریال انجام می شد. ضمن آنکه به کلیه بانک ابلاغ شد از فروش ارز مسافرتی خودداری کنند.
این وضعیت ما را به یاد دوران آشفتگی ارز سه نرخی شدن  یش از یکسان سازی  ارز در سال 1381 توسط دکتر نوربخش فقید می اندازد. آن زمان هم دلار با نرخ های شناور 900 ریالی، صادراتی 3000 ریالی و آزاد 8000 ریالی معامله می شد که این نکته سبب رانت خواری های متعدد آدم های حکومتی شده بود که از تفاوت این نرخ ها حداکثر بهره را می بردند. اما دکتر نوربخش در سال 1381 کلیه نرخ ها را حذف کرد و با عملیات "یکسان سازی نرخ ارز" کشور را به شفافیت در معاملات ارزی سوق داد. حال به نشر می رسد با ناتوانی های دولت کودتا در عرصه اقتصادی، هرچه بیشتر دامنه بحران افزایش می یابد.

دامنه بحران دلار به بورس رسید!

امروزبورس‌بازان از دیدن ارقام بورس شوکه شدند. از بین 300 شرکت فعال در بورس، امروز حدود 200 شرکت منفی خوردند و تنها حدود 90 شرکت به عدد مثبت رسیدند. ازهمه جالب‌تر سهام سیمان صوفیان بود که با رقم منفی 9874 درصد یک رکورد در بورس به‌جا گذاشت و در اولین روز بازشدنش هر سهم از 85801 ریال به 1082 ریال رسید! سهام این شرکت از سال 1383 بسته بود و در یکی از بحرانی‌ترین روزهای بورس تهران باز شد تا عملا نابود شود.
مثل بازار دلار، در بازار بورس هم سهامداران به دنبال علت کاهش ناگهانی سهام بودند که البته باز هم به جواب مشخصی نرسیدند. اگر عده ای کمبود "درهم امارات" و قصور بانک مرکزی در کنترل بازار برای این ارز را ریشه بحران دلار می دانند، ریشه یابی بحران در بورس اوراق بهادار به مراتب پیچیده تر است. امروز بانک مرکزی و دیگر منابع اعلام نرخ ارز، بدون اشاره به افزایش ناگهانی نرخ دلار، ارقام مضحکی را به عنوان نرخ رسمی اعلام کردند که کوچک‌ترین ارتباطی با نرخ های واقعی بازار نداشتند. درحالی که طبق عرف، حتما باید نرخ پایانی روز گذشته هنگام بسته شدن بازار را به عنوان نرخ باز شدن بازار در روز بعد اعلام می‌کردند.

افزایش بی‌سابقه قیمت دلار در عرض چند ساعت!

امروز صبح درحالی که صرافی‌ها قیمت دلار را رو ی تابلوها 1054 تومان تنظیم می‌کردند  و وسایت بانک مرکزی عدد 1024 تومان را به عنوان نرخ رسمی کشور نشان می داد، زمزمه هایی آغاز شد و ناگهان نرخ دلار افزایش بی‌نظیری را تجربه کرد و تا بیش از 1100 تومان بالا رفت که به دنبال آن ‌به‌طور طبیعی ارزهایی مانند یورو نیز افزایش یافتند  و این ارز از مرز 1500 تومان گذشت. روند افزایش به‌گونه‌ای بود که صرافان برای تغییر مداوم تابلوها عملا آن‌ها را پایین آوردند! عده‌ای  این افزایش را ناشی از تعطیلی بازار طلا ذکر کردند. اما قیمت طلا که مستقیما از آن بازار اعلام می‌شد، نوسانی نداشت و در واقع سکه به دلیل بالا رفتن نرخ دلار افزایش یافت. البته نکته قابل‌ذکر در این زمینه عدم فروش سکه توسط صرافان بود که نشان از افزایش مجدد در روزهای آتی دارد.
چنین نوسان‌هایی در بازار ارز مگر در زمان بحران‌هایی مانند تصویب قطعنامه 598 یا حادثه 18 تیر بی‌سابقه بوده است. همین نکته سبب شد بانک‌ مرکزی جلسه‌ای شبانه برای رسیدگی و کنترل افزایش قیمت دلار انجام دهد و احتمالا وادار به دخالت مستقیم در بازار شود. ازین جهت روزهای آینده در بازار ارز بسیار تعیین‌کننده خواهد بود.